Udar mózgu. Każdy udar mózgu, nawet z niewielkimi objawami, jest stanem zagrożenia życia i wymaga jak najszybszego leczenia w szpitalu, najlepiej na tzw. oddziale udarowym, wyspecjalizowanym w opiece nad chorymi z udarem. Dotyczy to także napadu przemijającego niedokrwienia mózgu (nawet krótkotrwałego), ponieważ bardzo często Jak wygląda życie po udarze mózgu? Opieka domowa nad pacjentem po udarze. Ewa Zwolak. 28 października 2021, 12:13 1 To również wczesna rehabilitacja po udarze. Ma na celu jak najszybszą mobilizację pacjenta, profilaktykę wtórną do udaru. Okres pierwszych czterech tygodni jest czasem, gdzie można zyskać istotną gotowość mózgu do przeorganizowania kontroli nad ręką, jeżeli podejmie się odpowiednią aktywność w tym zakresie. Vay Tiền Nhanh. Przejdź do zawartości StartPoznaj NeuroAiD™Efektywność NeuroAiD™Rehabilitacja po udarze mózguOpinieBaza wiedzyBezpłatne konsultacje w zakresie udaru mózguKup NeuroAiD™StartPoznaj NeuroAiD™Efektywność NeuroAiD™Rehabilitacja po udarze mózguOpinieBaza wiedzyBezpłatne konsultacje w zakresie udaru mózguKup NeuroAiD™ Strona główna/Postępowanie z chorym po udarze mózgu – podstawowe zasady Postępowanie z chorym po udarze mózgu – podstawowe zasady Hospitalizacja jest zaledwie pierwszym krokiem, a udar mózgu zawsze wymaga dalszego leczenia i często naprawdę długiej rehabilitacji. Każdy pacjent dostaje po wyjściu ze szpitala tzw. wypis, czyli zalecenia lekarskie dotyczące postępowania pielęgnacyjnego. Na jakie kwestie lekarze zwracają uwagę? Postępowanie z chorym po udarze mózgu Udar mózgu powoduje różnego typu upośledzenia, które zależą od tego, jaka część mózgu zostaje objęta udarem. W opiece nad pacjentem opuszczającym szpital bardzo ważna jest wiedza, co można lub wręcz trzeba robić, a czego należy unikać. Niestety, często bywa tak, że kontakt z chorym jest mocno utrudniony, a czasami wręcz niemożliwy. W takiej sytuacji rzeczywiście ciężko efektywnie pomagać, ale jednak to od najbliższego otoczenia osoby po udarze bardzo wiele zależy. Zobaczmy zatem, co jest szczególnie istotne w opiece nad udarowcem. Zapobieganie pojawieniu się odleżyn i odparzeń Jeżeli chory leży, to kluczowe okazują się czynności profilaktyczne, aby nie doszło do poważnych problemów skórnych. Przede wszystkim należy choremu często zmieniać pozycję (nawet co godzinę, dwie godziny), co pozwoli zmniejszać nacisk na miejsca szczególnie podatne na tworzenie się odleżyn. Chodzi zwłaszcza o kość ogonową, pięty i wszelkie okolice kostnych wyniosłości. Warto też zadbać o materac przeciwodleżynowy, ale i stosowanie materiałów naturalnych – dotyczy to zarówno bielizny osobistej, jak i pościelowej. Konieczne jest także zwrócenie uwagi, aby pod chorym nic się nie fałdowało. Skóra powinna być zaś regularnie przemywana oraz natłuszczana. Zapobieganie powikłaniom oddechowym Bardzo niebezpieczne jest zapalenie płuc ze względu na już i tak duże osłabienie organizmu. Dlatego tak ważna okazuje się prawidłowa wentylacja płuc. W tym celu stosuje się oklepywanie klatki piersiowej czy nakłanianie chorego do odkrztuszania wydzieliny zalegającej w oskrzelach. Głowa nie powinna też być przygięta do klatki piersiowej. Bardzo korzystne są ćwiczenia oddechowe. To może być nawet proste dmuchanie przez rurkę do butelki wypełnionej wodą. Zapobieganie infekcjom dróg moczowych W związku z tym, że odporność osoby po udarze jest bardzo osłabiona, a jednocześnie dość często stosuje się cewnik, to naprawdę łatwo o pojawienie się problemów z układem moczowym. Konieczne są zatem odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne, a przede wszystkim zadbanie o zachowanie czystości ujścia cewki moczowej oraz regularna wymiana cewnika. Wszelkie nieprawidłowości w wyglądzie moczu wymagają natychmiastowej interwencji. Może to być skutek niedrożności cewnika, ale również wystąpienia stanów zapalnych. Należy też zwracać uwagę, aby nie doszło do odwodnienia organizmu. Zapobieganie zachłyśnięciom w trakcie jedzenia Kłopoty z przełykaniem nie są niczym dziwnym, zważywszy na fakt, że osoby po udarze mózgu cierpią zazwyczaj z powodu określonych niedowładów twarzowo-językowych. W wielu przypadkach zanika odruch kaszlowy, a ponadto występują poważne zaburzenia świadomości. Dlatego tak istotne okazuje się jedzenie w pozycji siedzącej, a przynajmniej półsiedzącej. Jednocześnie należy pokarm odpowiednio przygotować. To kwestia rozdrobnienia, ale i zagęszczenia. Trzeba też pamiętać, że z dużej części produktów należy całkowicie zrezygnować do czasu poprawy stanu zdrowia po udarze. Osoba zajmująca się karmieniem powinna też zwrócić uwagę, aby nie podawać pokarmu na stronę dotkniętą porażeniem. Zapobieganie powikłaniom zakrzepowo – zatorowym, przykurczom i zanikom mięśniowym Chory, który jest praktycznie unieruchomiony, zostaje narażony na powstawanie zakrzepów i stąd konieczność jego aktywizacji. Bardzo ważna w tym zakresie okazuje się regularna gimnastyka kończyn dolnych. Początkowa rehabilitacja po udarze mózgu nie może być zbyt intensywna, aby nie doszło do nadmiernych przeciążeń. Wykonuje się gimnastykę bierną, ale i czynną zarówno w kończynach zdrowych, jak i porażonych. Warto pamiętać, że udarowiec z reguły jest bardzo słaby i naprawdę szybko się męczy. Niedostatek ruchu i wzmożona spastyczność sprawia, że bardzo szybko mogłoby dojść do poważnych przykurczy i zaników mięśniowych. W związku z tym korzystne unikanie nasilającego spastyczność ułożenia na plecach – najbardziej sprawdza się ułożenie przeciwstawne do pojawiającej się tendencji przykurczowej w kończynach. Można układać na boku dotkniętym niedowładem, ponieważ to skutecznie stymuluje korę mózgową. Trzeba jednak pamiętać, aby wtedy zmieniać pozycję nawet co pół godziny. Ręka niesprawna powinna mieć zawsze palce wachlarzowo rozłożone (nie mogą być zaciśnięte) i uniesione na niewielkim wałku. Ważne też, aby stopa nie opadała. Absolutnie niedopuszczalne jest stosowanie drabinek do podciągania, ponieważ zwiększają napięcia mięśniowe prostowników, a tym samym nasilają spastyczność. Problemy ze spastycznością po udarze mózgu Warto pamiętać, że odpowiednia rehabilitacja po udarze mózgu przynosi stopniowe efekty. Z drugiej strony łatwo o błędy, a te często prowadzą do intensyfikacji spastyczności. Obchodzenie się z chorym po udarze wymaga zatem nie tylko systematyczności, ale i delikatności oraz dokładności. Niektóre bodźce mocno nasilają spastyczność. Zbyt gwałtowne ruchy podczas toalety ciała czy zmianie cewnika podrażniają skórę, a to powoduje pojawienie się dolegliwości bólowych, które niestety wzmacniają spastyczność. Podobnie jest z zimnem, więc należy zwracać uwagę na temperaturę wody do kąpieli, ale i odpowiedni ubiór – np. chorzy często uskarżają się na marznące stopy. Ciepło zaś rozluźnia mięśnie. Bardzo ważne jest niedopuszczanie do tego, aby chory po udarze mózgu leżał na wznak z wyprostowanymi nogami. Jednocześnie należy zadbać o odpowiednią dawkę snu i wypoczynku, nie można zarazem zaniechać aktywności. Jeżeli chory może wstawać, to powinien to robić i unikać długiego leżenia w łóżku. Konieczne są systematyczne ćwiczenia fizyczne. W przypadku przykurczu palców u rąk najlepiej taką kończynę włożyć pod poduszkę i następnie wsunąć ją pod głowę. Nawiązywanie kontaktu z chorym po udarze Z tym zazwyczaj bywają mniejsze lub większe problemy i dlatego tak ważne jest okazanie życzliwości, wyrozumiałości i często cierpliwości. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w innym naszym artykule Jak wyjść z afazji po udarze mózgu. Kiedy bliską osobę dotknie choroba neurologiczna, szereg obowiązków i trudności spływa na barki rodziny. Choć nie zawsze jest to oczywiste, najlepsze wsparcie zapewnimy choremu, dbając jednocześnie o potrzeby własne, jak i pozostałych najbliższych. Oto trzy wskazówki, które pomogą w sprawowaniu opieki nad pacjentem po udarze mózgu. Poznaj specyfikę choroby Udar mózgu to choroba, której konsekwencje mogą się diametralnie różnić u poszczególnych pacjentów. Część osób po przebytym udarze ma jedynie niewielkie problemy neurologiczne, takie jak niedowład którejś z kończyn lub opadającą powiekę. Inni zaś tracą niemal całkowicie władzę nad ciałem, borykają się z utratą pamięci czy zaburzeniami mowy. Wsparcie rodziny bywa wtedy niezbędne. – Bardzo istotne jest to, aby rodzina chorego dobrze rozumiała, na czym polegają dolegliwości, z jakimi po udarze zmaga się pacjent. Mogą to być na przykład zaburzenia funkcji poznawczych, przede wszystkim pamięci krótkotrwałej. Wtedy ważne jest wspieranie go i ułatwianie funkcjonowania, np. poprzez system pisania pomocniczych karteczek i spokojne tłumaczenie. W przypadku dysfagii, czyli zaburzeń połykania, która dotyczy nawet połowy chorych[1], konieczne jest zadbanie o odpowiednią konsystencję pokarmów, aby zminimalizować ryzyko zadławienia – tłumaczy neurolog dr n. med. Aleksandra Karbowniczek. Według dr Karbowniczek szeroka wiedza na temat choroby pozwala na poprawę nie tylko sytuacji samego pacjenta, ale także jego opiekuna i całej rodziny. – Znam przypadki, w których pacjenci po udarze z powodu zaburzeń poznawczych gubili klucze do mieszkania, czy ważne dokumenty albo podpisywali umowy na niepotrzebne usługi, czy brali pożyczki. To przysparza opiekunom dodatkowych obowiązków, zajmuje czas i wywołuje stres. Niesprawność fizyczna czy intelektualna pacjenta czasami powoduje złość i bezsilność. Wiedząc, jak funkcjonuje pacjent z zaburzeniami danego typu, można zrozumieć trudności, jakie może mieć w wyniku choroby i zawczasu zatroszczyć się o to, żeby minimalizować ich konsekwencje – dodaje. Do terapii podejdź holistycznie Wszystkie układy i narządy człowieka są ze sobą wzajemnie powiązane. Spojrzenie na nie kompleksowo, pomaga w dobraniu skutecznego sposobu postępowania w przypadku danego chorego. Tak jest np. z rehabilitacją, stanowiącą niezwykle istotny, niezbędny element kontynuacji leczenia po udarze. Nie będzie ona efektywna, jeśli nie zostanie dostosowana do ogólnej kondycji pacjenta, jego stanu odżywienia, a także możliwości żywieniowych. – Dostarczenie prawidłowej podaży białka, energii oraz wszystkich składników i minerałów odżywczych jest kluczowe w procesie zdrowienia. Bez tego efekt, jaki można uzyskać dzięki leczeniu rehabilitacyjnemu, nie będzie pełen. Większość chorób to stan, w którym pacjent ma wyższe zapotrzebowanie na składniki odżywcze, wzrastające dodatkowo podczas rehabilitacji . Jeśli go w zbilansowany sposób nie uzupełnimy, organizm będzie poświęcał swoją energię na jeden obszar kosztem innego. Nie jest to optymalna terapia, jaką chcielibyśmy stosować – komentuje prof. Piotr Majcher, krajowy konsultant w dziedzinie rehabilitacji medycznej. Warto więc wiedzieć, że osoby po udarze mózgu wykazują zwiększone zapotrzebowanie na białko, które w przewlekłej fazie udaru wzrasta do 1,2 do 1,5 g/kg masy ciała na dobę, stanowiąc dwukrotność wymaganej podaży w stosunku do osoby zdrowej[2]. W sytuacji, w której z powodu choroby pacjent nie jest w stanie przyjmować pokarmów tradycyjną drogą, może być żywiony dojelitowo. Procedurę można prowadzić w warunkach domowych i jest ona refundowana. Dodatkowo od 1 października br. żywienie dojelitowe jest też finansowane przez NFZ w przypadku pacjentów korzystających ze świadczeń rehabilitacyjnych realizowanych w warunkach stacjonarnych (np. na oddziałach rehabilitacyjnych)[3]. Pamiętaj o sobie i reszcie rodziny Pacjenci, zwłaszcza ci, którzy zmagają się z najcięższymi deficytami neurologicznymi, wymagają od swojego otoczenia szczególnej opieki, w tym poświęcenia dużej ilości czasu. Aż 55% opiekunów przyznaje, że opieka nad pacjentem odbywa się kosztem czasu dla pozostałych członków rodziny[4]. Taka sytuacja może generować rodzinne konflikty, odbijać się na samopoczuciu dzieci czy na relacjach w małżeństwie, a ostatecznie także na samym opiekunie, na którego barkach spoczywa dodatkowy stres. Tymczasem mądre wspieranie to także dbanie o samego siebie. Przemęczenie, spięcia w pozostałych relacjach, brak czasu – to wszystko jest obciążeniem, które odbiera energię, siłę i zdrowie do jak najlepszego sprawowania opieki. Dlatego warto korzystać ze wsparcia, zarówno profesjonalnego, jak i pozostałych członków rodziny. Pomoc psychologa może być szczególnie cenna, jeśli na przeszkodzie w podzieleniu się obowiązkami z innymi i poświęceniu nieco czasu dla siebie, stoją wyrzuty sumienia i poczucie winy wobec chorego. [1] Kawashima K et al. Prevalence of Dysphagia Among Community-Dwelling Elderly Individuals as Estimated Using a Questionnaire for Dysphagia Screening. Dysphagia. 2004 Fall;19(4):266-71. [2] Kłęk S, Błażejewska-Hyżorek B, Czernuszenko A, Członkowska A, Gajewska D, Karbowniczek A, Kimber-Dziwisz L, Ryglewicz D, Sarzyńska-Długosz I, Sienkiewicz-Jarocz H, Sobów T, Sławek J. Leczenie żywieniowe w neurologii — stanowisko interdyscyplinarnej grupy ekspertów. Część I. Zasady ustalania wskazań do leczenia żywieniowego. Polski Przegląd Neurologiczny 2017, nr 3, tom 13, str. 106-119. [3] Zarządzenie nr 133/2019/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 1 października 2019 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzajach rehabilitacja lecznicza oraz programy zdrowotne w zakresie świadczeń – leczenie dzieci i dorosłych ze śpiączką [4] Badanie „Opiekunowie osób chorych neurologicznie i onkologicznie” zrealizowane przez SW Research na zlecenie Nutricii Medycznej w dniach próba reprezentatywna ze względu na wiek, płeć, wielkość miejscowości, n=303, ankieta internetowa CAWI. W podanym wyniku wzięto pod uwagę tylko grupę opiekunów pacjentów neurologicznych n=151. Badanie opublikowane: Zdjęcie: pixabay MSLGROUP Ktoś z Twoich bliskich doznał udaru mózgu? W Instytucie Zdrowia Medicall uzyska pomoc i opiekę! Opieka pielęgniarska po udarze mózgu: Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) udar mózgu to nagle ogniskowe lub uogólnione zaburzenie czynności mózgu , utrzymujące się powyżej 24 godzin lub prowadzące do śmierci, wywołane jedynie przez przyczyny naczyniowe. Około 80% wszystkich udarów spowodowanych jest niedokrwieniem czyli zamknięciem naczynia, które doprowadza krew do mózgu. Pozostała cześć to krwotoki śródmózgowe (15%) i podpajeczynówkowe (5%). Udar mózgu stanowi trzecią po chorobach serca i nowotworach przyczynę zgonu w krajach rozwiniętych oraz jest najczęstszą przyczyną trwalej niepełnosprawności. Główną przyczynę udarów stanowi miażdżyca naczyń, jednakże do wystąpienia udaru prowokują pewne czynniki ryzyka: ✔️ wiek ✔️ nadciśnienie tętnicze ✔️ choroby serca ( świeży zawal, migotanie przedsionków, zapalenie wsierdzia) ✔️ przebyty już udar ✔️cukrzyca ✔️ doustne środki antykoncepcyjne ✔️ procesy zapalne naczyń ✔️ choroby krwi (skazy krwotoczne, czerwienica, białaczki) ✔️ leki przeciwzakrzepowe ✔️ palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu ✔️ niewłaściwa dieta (otyłość) ✔️brak aktywności fizycznej ✔️ zaburzenie gospodarki lipidowej Wystąpienie nagłych, często zagrażających życiu oznak udaru mózgu, jest niespodziewane zarówno dla chorego, jak i jego rodziny . Opieka nad pacjentem po udarze wymaga dużych zmian w organizacji życia rodzinnego. Niezbędne jest współdziałanie pacjenta, jego bliskich, a także personelu medycznego. Ważne , aby opiekunowie posiadali odpowiedni zasób wiedzy na temat choroby. Przydatne mogą okazać się skale punktowe, służące do oceny niepełnosprawności pacjentów po udarze mózgu. Jedną z najczęściej używanych skali jest Barthel Index of Activities of Daily Living (ADL – Barthel). Przy jej pomocy można ocenić sprawność danej osoby w zakresie dziesięciu podstawowych czynności codziennych. Osoba, która doświadczyła udaru mózgu, może napotkać następujące trudności: ✔️ utrata zdolności ruchowych (niedowład lub porażenie kończyny) ✔️ trudności w przełykaniu ✔️ nietrzymanie moczu i kału (infekcje układu moczowego) ✔️ zaburzenia czucia ✔️ problemy psychologiczne i emocjonalne ✔️ zaburzenia mowy, rozumienia, pamięci ✔️ powikłania unieruchomienia ✔️ społeczne konsekwencje udaru ✔️ powikłania ze strony układu oddechowego Głównym celem działań pielęgniarskich sprawowanych na rzecz pacjenta po udarze mózgu jest zapobieganie powikłaniom pielęgnacyjnym, a także powikłaniom klinicznym. Priorytetem każdej pielęgniarki opiekującej się chorym po udarze powinna być profilaktyka powikłań, w następnej kolejności przywrócenie pacjenta do pełnej funkcjonalności, a także wdrożenie go do samoobsługi i edukacja zarówno samego pacjenta jak i jego rodziny. Rzetelna praca pielęgniarki i jej pełne zaangażowanie w proces przywracania pacjenta do zdrowia stanowią podstawy sukcesu w leczeniu udarów mózgu. Pielęgniarka powinna zwracać szczególną uwagę na monitorowanie podstawowych parametrów życiowych tj. ciśnienie tętnicze, temperatura ciała, oddech, a także takiego parametru jak poziom glikemii. Ważne jest również stałe monitorowanie i stała obserwacja pod katem powstawania przykurczy, a także infekcji układu moczowego. Możliwość wystąpienia powikłań z powodu nadmiernego wzrostu lub spadku ciśnienia tętniczego krwi obliguje pielęgniarkę do monitorowania ciśnienia tętniczego krwi od 4 – 6 razy na dobę, oraz po każdym wysiłku np. ćwiczenia gimnastyczne wyjście do toalety, czynności higieniczne. W wypadku zbyt wysokiego ciśnienia ( powyżej 220mmHg a rozkurczowego powyżej 120mmHg) pielęgniarka powinna poinformować lekarza, ponieważ takie ciśnienie należy obniżać. Na podstawie badań nad chorymi stwierdzono negatywny wpływ podwyższonej temperatury. Temperatura nie powinna przekraczać 37,5 ̊C. Pielęgniarka powinna monitorować temperaturę kilka razy dziennie, a podwyższoną temperaturę obniżać zarówno środkami farmakologicznymi jak i sposobami pielęgniarskimi : zimne okłady, okłady na czoło i w miejscu przebiegania dużych naczyń, a także poprzez obniżanie temperatury pomieszczenia. W przypadku wystąpienia nadmiernej potliwości pielęgniarka powinna dokonać zmiany bielizny pościelowej i osobistej, a zabiegi pielęgnacyjne planować po podaniu środków obniżających temperaturę. Wskazane jest by poziom cukru u chorych wynosił w granicach 110-180 mg %, dlatego pielęgniarka powinna systematycznie kontrolować poziom cukru. U pacjentów po wystąpieniu udaru mózgu w porażonych kończynach wzrasta napięcie mięśniowe i zaczyna rozwijać się spastyczność, co prowadzi do powstawania przykurczy. Zapobieganie polega na wykonywaniu ćwiczeń biernych i czynno biernych z udziałem pielęgniarki , które uwzględniają pełny zakres ruchów w poszczególnych stawach kończyn górnych i dolnych, sprawnych i niesprawnych. Powinno być zastosowane ułożenie chorego takie, które umożliwi zapobieganie jego spastyczności, a pacjent powinien leżeć na łóżku wielopozycyjnym z materacem przeciwodleżynowym. Zaleganie wydzieliny w drogach oddechowych sprzyja rozwojowi zakażeń. Postepowanie pielęgniarskie ma na celu utrzymać drożność dróg oddechowych, prawidłową wentylacje płuc, zwiększyć ruchomość klatki piersiowej, wzmocnić mięśnie oddechowe, co w rezultacie zapobiegnie niedotlenieniu organizmu i nie dopuści do infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych. Działania pielęgniarskie powinny obejmować także oklepywanie klatki piersiowej pacjenta, nacieranie pleców 50-70% roztworem spirytusu, zmiana pozycji pacjenta co 2-3 godziny, ewakuacja wydzieliny z drzewa oskrzelowego za pomocą ssaka jeśli zachodzi taka potrzeba, a także stosowanie inhalacji zgodnie z zaleceniem lekarskim. Niezwykle ważna jest ocena i kontrola możliwości połykania, ponieważ jest to związane z wystąpieniem ryzyka zachłyśnięcia i aspiracji treści pokarmowej do dróg oddechowych, a w rezultacie do zachłystowego zapalenia płuc. U chorych po udarze mózgu bardzo często dochodzi do cewnikowania z powodu zaburzeń w oddawaniu moczu. Zadaniem pielęgniarki jest zachowanie i utrzymywanie odpowiedniej higieny pacjenta jak i higieny okolic intymnych, oraz ujścia cewki moczowej, a także kontrola oddawania moczu. Bardzo ważne jest wdrażanie pacjenta do samoobsługi, co pozwoli mu na osiągniecie pewnego stopnia samodzielności. Będzie to z pewnością wpływało na jego samopoczucie i lepsze postrzeganie siebie jako osoby zdolnej do wykonywania codziennych czynności życiowych. Zadaniem pielęgniarki powinno być wspieranie pacjenta psychicznie, motywowanie , zachęcanie do różnych ćwiczeń i aktywności, a także dążyć aby pacjent zaczął używać wszystkich narządów, także tych niedowładnych. Ogromny wpływ na powrót do zdrowia osoby po udarze oprócz zespołu medycznego ma rodzina pacjenta . Zadaniem pielęgniarki jest motywowanie, udzielanie wsparcia rodzinie, a także udzielanie wielu cennych wskazówek w zakresie do samoopieki. Aby właściwie radzić sobie z problemami występującymi u chorego po udarze mózgowym, specjaliści zalecają kontakt z osobami, które przebyły udar i ich rodzinami.

opieka nad chorym po udarze mózgu forum